Birçok firmanın uzun zamandır beklediği matrah ve vergi artırımına ilişkin düzenleme Resmi Gazete’de yayımlandı.

Matrah ve vergi artışı nedir?

Matrah ve vergi artırımı, ek vergi ödeyerek vergi incelemesinden kurtulmanızı sağlayan bir uygulamadır. Şirket satışı düşünüyorsanız ya da hisselerinizi satma planınız varsa bu uygulamaya başvurmanız faydalı olacaktır.

Matrah ve vergi artırımı neden önemli?

Vergi incelemelerinin bir işletme için ne denli önemli olduğunu biliyoruz. tüm belgeleri eksiksiz bir şekilde toplama, geçmiş dönemlere ait evrak ve defterleri bularak kapsamlı raporlar hazırlama elbette ki hem yorucu hem de stresli bir süreçtir. Aynı zamanda incelemeler genelde çok uzun sürdüğü için büyük bir zaman kaybına sebep olabilir.

Bunun için matrah ve vergi artırımının başlıca önemi, başvuru yaptığınız dönem vergi türleri için vergi incelemesinin gelmeyecek olmasıdır. Bu durumda matrah artışı ile tüm bu süreçten muaf tutulacağınız için harcayacağınız zamandan tasarruf edebilir ve daha önemli işlerinize odaklanabilirsiniz.

Hangi vergi türlerinde matrah ve vergi artırımına gidilir?

• Kurumlar Vergisi
• KDV
• Stopaj (muhtasar)

Dönemler: 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yılları

Hangi vergi türünden hangi dönem matrah ve vergi artırımına giriyorsanız, sadece o vergi türü ve o dönem için vergi denetimi yapılmayacaktır. Eğer hiç denetlemek istemezseniz tüm vergi türlerinden tüm dönemler için matrah artışına gitmeniz gerekecektir.

Örneğin, kurumlar vergisinden sadece 2019 yılı için matrah ve vergi artırımına gitmek isterseniz sadece kurumlar vergisi ve 2019 yılı için vergi ödersiniz; diğer vergi türleri ve dönemler için vergi ödemenize gerek yoktur. Bu durumda sadece 2019 yılında kurumlar vergisi için denetim gelmeyecek diğer dönemler ve diğer vergi türleri için vergi denetimi gelebilecektir.

Matrah ve vergi artırımı maliyeti nedir?

Her vergi türü için ve her dönem için ayrı ayrı hesaplama yapılır. Kurumlar vergisine tabi şirketler için oranlar şöyledir:

İlgili dönemin kurumlar vergisi matrahı tabloda yer alan “Matrah Artışı” oranı ile çarpılır. Bulunan rakam tabloda yer alan “Asgari Matrah Artışı” tutarında fazla ise %20’si, az ise ya da şirket zarar beyan etmişse de “Asgari Matrah Artışı”nın %20’si vergi olarak ödenir.

• İlgili dönemde şirket zarar beyan etmiş ise mali zararın %50’si kullanılamayacaktır.
• İndirimli vergi oranı %15 olup, bu oran beyannamenin zamanında verilmesi ve vergi ödemesinin zamanında yapılması ile kullanılabilecektir.
• Matrah artışı için hesaplanan verginin zamanında ödenmesi gerekir. Zamanında ödenmediği takdirde vergi inceleme korumasından faydalanamazsınız.
•  

Gelir Vergisi mükellefleri (normal, serbest meslek ya da bilanço usulüne tabi) için de ayrı hesaplama tabloları vardır ve yazının kolay okunması için bu tablolara yer verilmemiştir.

KDV için maliyet; ilgili yılın hesaplanan KDV tutarı ile ilgili yılın katsayısı çarpılarak bulunur. Yıllara göre göre katsayı %2 ile %3 arasında değişmektedir. Bazı durumlarda KDV matrah artırımı yapabilmek için Kurumlar Vergisi matrah artırımına da başvurmak zorunludur.

Matrah artırımı kapsamında ödenen KDV’ler indirim yapılamayacak ve Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler (KKEG) olarak kayıtlarda dikkate alınacaktır. KDV2 ödemeleri için ise matrah artırımı düzenlemesi yoktur. KDV2 beyannameleri ile ödenen vergilerin doğruluğu için vergi denetimi her zaman gelebilir.

Stopaj için maliyet, farklı stopaj kalemleri için ayrı ayrıdır (ücret stopajı, kira stopajı, serbest meslek stopajı, gider pusulası stopajı vs.). Her stopaj kaleminin yıllara göre katsayıları vardır ve matrah artırımı maliyetini bulabilmek için ilgili stopaj matrahı ile ilgili yılın katsayısını çarpmak gerekir. Örneğin, ücret stopajı için yıllara göre katsayı %2 ile %6 arasında değişir.

Ödenecek vergiyi nasıl hesaplayacağız?

Bu hesaplama biraz karışık olduğundan mali müşaviriniz ile beraber çalışmanız faydalı olacaktır. Vergi hesaplanması sırasında izlenecek adımları sıralayacak olursak:

1. Hangi vergi türünde ve hangi dönemlerde Matrah ve vergi artırımına başvuracaksanız o vergi türlerinin vergi matrahlarını çıkarın,
2. Vergi maliyetlerini hesaplayın ve elinizde bir maliyet listesi bulundurun,
3. Hesapladığınız vergi maliyetine bakarak hangi dönemlerde ve vergi türlerinde matrah ve vergi artırımına başvuracağınıza karar verin.

Kurumlar Vergisi için örnek bir hesaplama yapalım:

Örneğin; 2018 ve 2019 yılları için Kurumlar Vergisi matrah artışından faydalanmayı planlıyorsunuz. Hem 2018 yılı hem de 2019 yılları Kurumlar Vergisi matrahınız 500.000 TL olsun.

2018 yılı matrah artırımı: 500.000 TL x %25 = 125.000 TL. Bu tutar, 105.800 TL asgari artış tutarından daha fazla. Bu sebeple hesaplanan 125.000 TL artış, vergi hesaplamasında dikkate alınacak.

2018 yılı için ödenecek vergi = 125.000 TL x %20 = 25.000 TL

2019 yılı matrah artırımı: 500.000 TL x %20 = 100.000 TL. Bu tutar, 112.400 TL asgari artış tutarından daha az. Bu sebeple asgari artış tutarı olan 112.400 TL artış, vergi hesaplamasında dikkate alınacak.

2019 yılı için ödenecek vergi = 112.400 TL x %20 = 22.480 TL

Matrah ve vergi artırımına ne zamana kadar başvuru yapılacak?

Matrah ve vergi artırımına 31 Ağustos 2021 tarihine kadar başvuru yapılabilecek. Başvuru beyanname verilerek yapılacak ve istenen vadeye göre ödeme listesi, tahakkuk esnasında alınacak.Matrah ve vergi artırımına ilişkin vergiyi taksitle
ödeyebilir miyim?

Peşin ödeme yapılabileceği gibi 6 taksitle ödeme imkânı da getirilmiştir. Eğer hesaplanan vergi için peşin ödeme seçilmiş ise (30 Eylül tarihine kadar ödenmesi gerekecek) %10 indirim uygulanacaktır.

Eğer hesaplanan vergi için taksit seçilmiş ise; ödemeler 2 ayda bir olmak üzere toplam 6 taksitte ödenebilecektir. Taksit seçilmesi durumunda Yİ-ÜFE katsayısı oranında vade farkı uygulanacaktır.

Matrah ve vergi artırımına katılmalı mıyız?

Matrah ve Vergi artırımına başvurduğunuz ve süresinde ödeme yaptığınız sürece geçmiş dönemlerdeki olası vergi risklerinizden kurtulmuş olursunuz. Bu sayede yatırımcıların karşısına rahat bir şekilde çıkabilir ve şirketinizi değerini artırabilirsiniz. Matrah ve vergi artırımına katılmak zorunlu değildir.

Eğer belirli bir çıkış stratejiniz var ise bu imkanı kaçırmayın. Ayrıca şirketinizde aşağıdaki durumlardan bir ya da birkaçı var ise matrah ve vergi artırımı için başvurmanızı tavsiye ederim.

• Şirketiniz uzun süredir zarar ediyorsa
• Uzun süredir devir KDV’niz var ve KDV ödemesi yapılmıyorsa
• Kasa ve ortaklar carisi yüksek ise
• Kar oranınız sektör ve bölge ortalamasına göre düşük ise
• Yeni sektörde iş yapıyorsanız (YouTube gelirleri, influencer, mobil oyun vs.)
• Beyannamenizde KKEG ve indirim tutarları yüksek ise
• Kayıtlarınızın doğruluğundan emin değilseniz ya da vergiyi az ödemek için şahsi harcamalarınızı gider yazdıysanız ya da dışarıdan fatura aldıysanız
• Açıktan ücret ödemeleriniz var ise
• Kayda girmeyen gelir ve giderleriniz var ise
• Son 5 yılın muhasebe evraklarını ulaşmakta güçlük çekiyor, olası vergi incelemesinde istenen evrak ve belgelerin hazırlanması için ek kaynağınız yok ise ve siz de buna zaman harcamak istemiyorsanız
• Geçmiş dönemde vergi mükellefiyeti açtırmamanıza rağmen gelirleriniz oldu ve bu gelirler için beyanname vermeydi iseniz matrah ve vergi artırımı için başvuru yapabilirsiniz.

Dikkate alınması gereken bir başka nokta; matrah ve vergi artırımından faydalanan şirket sayısı çok olur ise, bu uygulamadan faydalanmayan şirketlerin denetlenme olasılığı da artacaktır.

Matrah ve vergi artırımına katılmak Vergi İdaresi gözünde olumsuz bir izlenim yaratır mı?

Aksine Vergi İdaresi, firmaları matrah ve vergi artırımına katılmaya teşvik etmektedir. Matrah ve vergi artırımına katılmak vergi risklerinin çok olduğu anlamına gelmez. Vergi risklerinizi belli bir tutar karşılığında sigortalıyorsunuz gibi düşünebilirsiniz.

Birçok yabancı sermayeli şirket de vergi incelemesine girmemek için matrah ve vergi artırımına başvurmaktadır. Üstelik vergi idaresi elindeki denetim kadrosunu matrah ve vergi artırımına gitmeyen şirketlere doğru yönlendirebilir.

Dikkat edilmesi gereken konular

• Matrah artışı zorunlu değildir, isteğe bağlı olarak başvurursunuz.
• Matrah artışı için hesaplanan verginin zamanında ödenmesi gerekir. Eğer ödeyememe durumunuz var ise matrah artışına başvurmayın. Aksi takdirde hem öncelikli olarak vergi incelemesine alınabilirsiniz hem de Matrah ve Vergi artırımı için hesaplanan vergiyi, yararlanmadığınız halde cezası ile ödemek durumunda kalabilirsiniz.
• Ödenen vergiler gider yazılamayacak, kayıtlarda “Kanunen Kabul Edilmeyen Gider” (KKEG) olarak dikkate almanız gerekecek.
• Matrah ve vergi artırımına başvurmanız için daha önce vergi mükellefi olmanıza ya da daha önce beyanname vermiş olmanıza gerek yoktur.
• Vergi incelemesi başlamış ise ya da dava aşamasında iseniz bile matrah ve vergi artırımından faydalanabilirsiniz.
• Her mükellef başvuramamaktadır; kimlerin bu haktan faydalanamayacağı ise kanunda detaylı olarak belirtilmiştir.

Matrah ve vergi artırımı düzenlemesinin çok kapsamlı ve oldukça teknik olması sebebi ile bu konuda mali müşavirinizden mutlaka destek almanız gerekecektir.

Yazımız paraşüt.com'dan alıntıdır.